45. Neuroplasticiteit, wat kan ik daarmee?

In de jaren ’70 werd mij geleerd dat de hersenen zich bijna niet meer ontwikkelen nadat een kind anderhalf is. Intussen wordt daar heel anders tegenaan gekeken door de wetenschap. Vooral de functionele MRI heeft daar een belangrijke rol in gespeeld.

Nu weten we dat de hersenen zich blijven ontwikkelen ook al groeit de omvang niet meer. Als iemand niet gaat dementeren gebeurt dat levenslang. Mensen kunnen tot op hoge leeftijd nog nieuwe dingen leren. Zelfs na letsel is, tot op zekere hoogte, herstel mogelijk. Mogelijk gebeurt dat deels door nieuwe zenuwcellen maar vooral doordat bestaande hersencellen taken overnemen. Vaak kunnen ook de veranderingen die ontstaan door chronische pijn herstellen. Al die aanpassingen zijn neuroplasticiteit.

Als je iets leert worden er geen nieuwe hersencellen aangemaakt maar verbindingen. De uitlopers van hersencellen groeien naar elkaar toe. Dat is wel bijzonder als je weet dat je ook het beste leert als je nieuwe kennis kunt bouwen op iets dat je al wist. Als je al veel weet over een onderwerp kun je nieuwe informatie beter plaatsen en daardoor beter onthouden. Net als bij een puzzel; als je stukje past aan wat je al hebt krijgt het meteen een vaste plek.

Een metafoor voor leren is door de jungle gaan met een kapmes. Als je die route vaker gebruikt ontstaat er een geitenpaadje. Als je dat steeds vaker gebruikt ontstaat er een breder zandpad. Daarna komen er lantaarnpalen en asfalt. Uiteindelijk wordt het een snelweg en worden ook de borden geplaatst; voortaan associeer je A altijd met B.

Dat lijkt misschien een beetje vergezocht maar het gaat bijna letterlijk zo. Je kunt namelijk onder de microscoop zien dat die nieuwe verbindingen ontstaan zijn. Bovendien worden verbindingen die niet meer gebruikt worden opgeruimd. Je kunt ook op een functionele MRI zien dat bepaalde delen van je hersenen actiever en zelfs groter worden door neuroplasticiteit.

Gelukkig is het niet nodig dat meteen in de praktijk, in soms lastige omstandigheden te doen. Je kunt dat namelijk ook doen door middel van visualisatie. Stel je eens een situatie voor waarin je voortaan op een bepaalde manier wilt reageren. Zie het voor je als je dat kunt, hoor de geluiden, voel de emoties, hoe meer hoe beter. In de visualisatie reageer je zoals je graag wilt. Door dat een aantal keren in een fantasie te doen maak je alvast een bruggetje naar het pad dat je wilt gaan.

Het leuke van visualiseren is dat hersenen reageren alsof het echt is. Het kan geen onderscheid maken tussen realiteit en fantasie en gaat hormonen, neurotransmitterstoffen en verbindingen tussen hersencellen maken alsof het werkelijkheid is. Omdat je veilig thuis zit roept het minder stress op. Je blijft daardoor makkelijker bewust van wat je doet. Oefenen met zijn wie je wilt zijn, of zelfs wie je echt bent, is zo veel makkelijker.

Een oude overtuiging afleren lukt vooral goed door een nieuwe aan te leren die de oude onmogelijk maakt. Er ligt dan een alternatieve route klaar in het zenuwstelsel. Als die je die niet eerst hebt gefantaseerd dan gaat het signaal de oude route. Dan komt dus die oude overtuiging weer op. Geen ramp, dan denk je gewoon de nieuwe overtuiging er achteraan. Doordat het van tevoren uitgedacht of zelfs gevisualiseerd is heb je dat alternatief direct beschikbaar. Gaat dat lukken?

Het is heerlijk om te weten dat je niet bent overgeleverd aan opvoeding, oude overtuigingen, de trauma’s in je DNA en zelfs niet aan hersenbeschadigingen tot op zekere hoogte. Er is altijd weer een nieuwe kans en daarvoor hoef je niet te wachten op een volgend leven. Fantastisch toch?

Heel veel liefs, Edith

Oefeningen

Neem een situatie in gedachten waarin je “altijd” reageert op een manier die je anders zou willen. Kies een specifiek voorbeeld en speel dat in gedachten uit zoals je het wel zou willen. Als het nog niet helemaal goed is verbeter je het gewoon weer, net zo lang tot het perfect is. Herhaal het dan voor jezelf zo vaak je kunt en zie, hoor, ruik, voel zoveel daarbij mogelijk zoals je het zou willen. Wacht ondertussen af tot er zich weer een “echte” gelegenheid voordoet om het te doen zoals je het wilt. Mocht het nog niet helemaal lukken ga je gewoon verder tot het wel naar je zin is.

Je kunt ook fysiek dingen oefenen en daarbij rekenen op neuroplasticiteit. Het grappige is dat ook hierbij in gedachten oefenen geweldig werkt. Sportmensen doen het tegenwoordig ook terwijl hun spieren uitrusten. Mensen die revalideren kunnen dit ook heel goed toepassen.

Verder lezen, luisteren en kijken

Jill Bolte Taylor schreef in My stroke of insight (Onverwacht inzicht in het Nederlands) over haar CVA en hoe ze daarvan herstelde.

Joe Dispenza schreef bijvoorbeeld Evolve you brain (Overstijg jezelf in het Nederlands). Hier legt hij de werking van je brein uit: Introduction To Your Brain – Dr. Joe Dispenza – Bing video

Bruce Lipton schreef over neuroplasticiteit in Biology of belief (Biologie van de overtuiging in het Nederlands) en spreekt hier over de Biology of Transformation Bruce Lipton – Biology of Transformation – The Field – YouTube

Alberto Villoldo schreef over zijn eigen genezing met een combinatie van westerse en inheemse geneeskunde in Grow a new body (Het Amazone-medicijn in het Nederlands) Grow a NEW BODY – Alberto Villoldo – Bing video en Dr Alberto Villoldo: Grow A New Body – Bing video

Je kunt ook verder lezen in een nieuwsbrief van Verwondering.NU. Bijvoorbeeld deze: Word jij ouder of elder?, Je levensverhaal; word je bitter of wijzer?, Hoe je vrij komt van je DNA, Is wat we waarnemen echt? Nieuw jaar, nieuwe kans, Slechte gewoontes en goede voornemens of Zo gebruik je het placebo-effect.

Wil je reageren? Laat me bijvoorbeeld weten of de oefeningen lukken en of je vragen of suggesties (ook voor andere onderwerpen) hebt. Ik zie je reactie graag: edith@verwondering.nu.

Ik krijg veel positieve reacties. Vind jij het ook leuk om de nieuwsbrieven van Verwondering.Nu te lezen? Zou je die dan door willen sturen aan iedereen die geïnteresseerd zou kunnen zijn? Je doet me daar een groot plezier mee!

Je kunt je hier aanmelden voor de nieuwsbrief van Verwondering.Nu